Śmiech i zabawa dostarczają dzieciom wielu przeżyć i są niezbędne dla prawidłowego rozwoju naszych maluchów.
Zabawa stanowi dominującą formę aktywności dzieci, a nawet znaczącą część ich życia – zwłaszcza w wieku przedszkolnym.
Daje możliwość wzbogacania słownictwa, uczenia się ról społecznych (stymuluje rozwój społeczny) i zdobywania wiedzy o świecie.
Uczy także współodczuwania emocji przeżywanych przez nasze pociechy (kształtuje przyszłe zdolności do obdarzania uczuciami).
Z reguły już od najmłodszych lat obserwujemy, iż chłopcy wykazują większe zainteresowanie zabawami przestrzennymi (budowanie, np. z klocków), bawią się przedmiotami, którymi można manipulować – często ulubione zabawki chłopców to narzędzia taty
Dziewczynki natomiast chętniej bawią się lalkami, lubią się przebierać i czesać – często zaglądają mamom do szafy lub szafek kuchennych
Ważną rolę w rozwoju zabawy u dzieci odgrywamy więc my – dorośli. Im więcej okazji dzieci mają do przyglądania się naszym działaniom, tym bardziej otwierają się nowe obszary ich aktywności.
Treść zabawy dzieci zwykle czerpią z najbliższego otoczenia, np. odtwarzają pewne sytuacje zaobserwowane w trakcie wyjścia z rodzicami np. do sklepu, do lekarza, na pocztę. Ważne jest jednak, by nie ograniczać dziecięcej kreatywności i pozwolić naszym maluchom rozwijać zabawy różnego rodzaju.
Pamiętajmy, że każda zabawa podejmowana przez dziecko jest działaniem swobodnym, bezinteresownym, motywowanym wewnętrznie i rozwija się razem z dzieckiem.
Mając na uwadze znaczącą rolę zabawy dla prawidłowego rozwoju naszych pociech należy im stwarzać warunki do zabawy, zorganizować dzień w domu tak, by mogły swobodnie, bez ograniczeń, ingerencji osób dorosłych podejmować różne formy aktywności zabawowej.
Niepokojącym zjawiskiem jest fakt, iż wzrasta liczba rodziców małych dzieci, którzy zauważają trudności w rozwoju mowy i koncentracji uwagi u swoich maluchów. Często okazuje się, że rodzice Ci pozwalają dzieciom spędzać dużo czasu przed telewizorem lub komputerem. Nie bawią się z dziećmi, bo… nie wiedzą, jak to robić. Poniżej wskazówki:
zabawa powinna być spontaniczna – nie zmuszajmy dziecka do zabawy, ale je zachęcajmy;
zabawki stymulujące rozwój dziecka nie muszą być skomplikowane i drogie – można wykorzystać przedmioty domowego użytku lub wykonać je samodzielnie;
pozwólmy dziecku odnosić w zabawie sukcesy – wzmocni to jego wiarę we własne siły, zachęci do nowych wyzwań;
zachęcajmy dziecko do zabaw na świeżym powietrzu, gdzie ma kontakt z przyrodą (obserwuje zwierzęta, może bawić się piaskiem, ziemią, wodą, itp.);
weźmy pod uwagę zainteresowania, możliwości i potrzeby dziecka – nie narzucajmy dziecku zabaw ze swojego dzieciństwa, bo zwyczajnie może ich nie lubić;
zachęcajmy swoje pociechy do zajęć artystycznych, pozwalających na pełną ekspresję emocjonalną (np. malowanie palcami, gąbką, pędzlem), wykorzystujmy różne faktury, barwy, dźwięki;
opowiadajmy dziecku bajki, czytajmy mu książki – stymulując jego wyobraźnię;
zabawa winna być dostosowana do wieku i potrzeb dziecka – zbyt łatwa nie będzie stymulować jego rozwoju, zbyt trudna – może wywołać zniechęcenie;
bawiąc się z dzieckiem przedstawiajmy mu jasne i zrozumiałe instrukcje;
ograniczmy swoją pomoc do niezbędnego minimum, by dziecko uczyło się niezależności, samodzielności.
W galerii zdjęcia z naszych zabaw Zabawa z wykorzystaniem drewnianego domku i figurek rodziny
Źródło: doświadczenie własne oraz
J. Cieszyńska, M. Korendo, Wczesna interwencja terapeutyczna, Wydawnictwo Edukacyjne Kraków, Kraków 2017.